॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥

ભગવાન સ્વામિનારાયણનાં

॥ વચનામૃત ॥

ગઢડા અંત્ય-૭: વજ્રની ખીલીનું

નિરૂપણ

તા. ૨૪/૬/૧૯૬૨, મુંબઈ. મંગલ પ્રવચનમાં વચનામૃત ગઢડા અંત્ય ૭ ઉપર સ્વામીશ્રીએ વાત કરી, “હરિભક્તો બેઠા છે. સંતો નથી. અંતરનો સિદ્ધાંત કહે છે. સિદ્ધાંત થોડો હોય. ભગવાન ને સંત વિના કાંઈ સુખદાયી નથી. રૂપિયા ટકા કાંઈ ન બતાવ્યું. જે વસ્તુ સુખદાયી હોય તેમાં સોળ આના પ્રેમ રાખવો જોઈએ. આત્મબુદ્ધિ ને પક્ષ. માથું જાય પણ પક્ષ ન મૂકવો. આમ પક્ષ રાખે ને પાછળથી અભાવ લે. પક્ષ રાખવો પણ અભાવ આવવા દેવો નહીં. મહારાજ દૂધમાં પોરા બતાવે છે. ૨૬૨ વચનામૃતોનો એક જ સાર – દેહના સંબંધી વહાલા રાખવા નહીં. દાદાખાચર... મોટા ભક્તોએ કર્યું તેમ કરવું. ટાણે સંબંધી વહાલા ન રાખે.

“મહિમા એક સમજાય તો પક્ષ રહે. મહિમા સમજાય તો સંબંધી વહાલા રહે નહીં. ચૈતન્યભૂમિકાનું જ્ઞાન સમજાવે છે. ધામમાં સેવા કઈ? મૂર્તિ સામું જોઈ રહેવું તે જ સેવા. ચહ ચહ સુખ લીધા જ કરે!”

[બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજ: ૩/૩૬૩]

June 24, 1962, Mumbai. During the morning discourse, Yogiji Mahārāj spoke on Vachanāmrut Gadhadā III-7, “The devotees are seated; however there are no sādhus. Shriji Mahārāj reveals his inner principle. The principle is succinct. Only God and the Sant are blissful. Mahārāj did not show wealth or fame as being blissful. One should have total love for that which is blissful, and also maintain ātmabuddhi and loyalty [to God and the Sant]. Even if one were to lose their head, one should not forsake loyalty [of God and the Sant]. On one hand, one is loyal, but behind their back, one finds faults in them. One should keep loyalty and not find faults. Mahārāj demonstrates the essence. There is only one essence of the 262 Vachanāmruts – one should not keep bodily relations dear to oneself. One should do what Dādā Khāchar and other eminent devotees have done. When the time comes, one does not endear one’s bodily relations.

“One can only keep loyalty if one understands the greatness [of God and the Sant]. If greatness is understood, bodily relations will not remain dear. [Shriji Mahārāj] is explaining the true knowledge of Akshardhām - the luminous place. What service does one perform in Akshardhām? To continuously observe the murti of God is one’s service. One thus experiences ever increasing joy!”

[Brahmaswarup Yogiji Mahārāj: 3/363]

નિરૂપણ

૧૯૭૦માં કંપાલામાં યોગીજી મહારાજે એક સાંજે યુવકોનો કાર્યક્રમ સાંભળ્યા પછી આશીર્વાદ આપતાં જણાવ્યું કે: “યુવકો વાતું બોલ્યા. એક યુવક મધ્ય એકસઠ વચનામૃત બોલ્યો. નિયમ, નિશ્ચય ને પક્ષની વાત આવી. પક્ષ શું? ભગવાનના ભક્તને કોઈ વગર વાંકે પીડતો હોય, તો તેનો પક્ષ લેવો. ગુંદાળી ગામના બે કાઠીએ સાધુઓનો પક્ષ લીધો. તેઓ સત્સંગી નહોતા, પણ ‘મામાના સાધુ છે’ એમ જાણી પક્ષ લીધો તો તેમનું નામ લખાઈ ગયું. (વચનામૃત લોયા ૩) છેલ્લાનું સાતમું – ભગવાનના ભક્તનો પક્ષ લેતા આબરૂ વધો અથવા ઘાટો, હાણ થાય કે વૃદ્ધિ થાય, દેહ જીવો કે મરો, પણ ભગવાનના ભક્તનો પક્ષ મૂકવો નહીં. ઘણા કદાચ પક્ષ રાખે પણ અભાવ આવી જાય કે તારે અર્થે કરી કરીને મરી ગયા પણ તું કાઈ ધોળતો (કરતો) નથી. એ પક્ષ ન કહેવાય.

“ભગવાનના ભક્ત કરતાં દેહ ને દેહના સંબંધી વહાલાં રહી જાય છે. માટે આ કલમ મૂકે છે. પરદેશથી આપણે ત્યાં સંત આવ્યા હોય ને આપના સંબંધી પણ આવ્યા હોય; તો પક્ષ જેને ન હોય તે કહે, ‘સાધુ! સાંભળો, સંબંધી આવ્યા છે તે નહીં અવાય.’ પરંતુ સંબંધી પડ્યા રહેવા જોઈએ. દીકરો વહાલો હોય ને અમે માંગીએ ત્યારે કહે, ‘સ્વામી! પૈસા લ્યો, પણ દીકરો નહીં.’

“... ટૂંકમાં કહેવાનું કે ગુણાતીત સંતના સંબંધવાળા જે ભક્ત તેના જેવા સંબંધીને વહાલા ન રાખવા. આ કલમ ભવિષ્યમાં બહુ કામ કરશે.

“નંદુભાઈ મંછારામ અમદાવાદવાળાને બહુ પક્ષ. મોટા મંદિરના સેક્રેટરી હતા, છતાં શાસ્ત્રીજી મહારાજને તેમને ઘેર ઉતારે. શિર સાટે પક્ષ. પક્ષ રાખવાથી પંચમહાપાપ બળી જાય છે. આપણે પરદેશથી આવ્યા છીએ. અંદરોઅંદર સુખ-દુઃખમાં પક્ષ રાખવો. કોઈને દુઃખ આવતું હોય તો, ‘એ જ લાગનો છે.’ એમ ન બોલવું. સ્વામિનારાયણના સંબંધવાળાને અર્થે શું ન થાય? લોયાના ત્રીજા વચનામૃતમાં આ છે.”

[બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજ: ૬/૯૩]

March 1970, Kampala, Uganda. One evening, the yuvaks presented a cultural program in Yogiji Mahārāj’s presence. Thereafter, Yogiji Mahārāj said, “The youths talked on certain topics. One youth recited Vachanāmrut Gadhadā II-61. In that, talk of niyams, faith in God (nishchay), and loyalty (paksha) was mentioned. What is loyalty? If someone is harming a devotee of God without a fault of his, one should stand up for that devotee. Two kāthis of Gundāli stood up for the sādhus [of Swāminārāyan Bhagwān]. They were not devotees; however, they stood up for the sādhus understanding them to be ‘sādhus of my maternal uncle.’ Therefore, their names were noted in history (mentioned in Vachanāmrut Loyā 3). According to Vachanāmrut Gadhadā III-7, in no way should one abandon one’s loyalty to God and his Bhakta, regardless if one’s reputation increases or decreases, one benefits or suffers a loss, or one lives or dies. Many may keep loyalty; however, when relationships turn sour, they may rebuke the person saying, ‘I’ve done everything for you, yet you don’t do anything for us.’ That cannot be called loyalty.

“One’s body and the relatives of the body remain dearer than a devotee of God - that is why Mahārāj makes this point. If a sādhu arrives from afar and a relative also arrives, one who is not loyal [to Satsang] will say, ‘Sādhu! Listen, my relatives are here, so I will not be able to attend your discourses.’ However, the relatives should be not be given priority. If one’s son is extremely dear and we ask for him (to be initiated as a sadhu), they would say, ‘Swāmi! Take my money, but not my son.’

“In short, we should not hold dear our bodily relatives to a higher degree than devotees who are associated with the Gunātit Sant. This concept will prove to be of immense benefit in the future.

“Nandubhāi Manchharām of Amdāvād was incredibly loyal. Despite that he was the secretary of the Junā Mandir in Kālupur, he would ensure that Shāstriji Mahārāj stayed at his home. He remained loyal, placing his head on the line. Maintaining such loyalty reduces the five grave sins to ashes. We have come from afar. Devotees should remain loyal to each other, through thick and thin. If another devotee is undergoing difficulties, one should not think, ‘He got what he deserved!’ What can not be done for a devotee associated with Swāminārāyan [Bhagwān]? This is described in Vachanāmrut Loyā 3.”

[Brahmaswarup Yogiji Mahārāj: 6/93]